Het volume van het bloed dat door rode bloedcellen wordt ingenomen, wordt weergegeven als een fractie van het totale bloedvolume. Dit wordt hematocriet genoemd. De hematocriet wordt gemeten door een buisje bloed van iemand te centrifugeren. Hierbij liggen dan onderin het buisje de rode bloedcellen, daarboven zie je de witte bloedcellen en het plasma. Mannen hebben vaak maximaal 0,51 hematocriet per liter bloed, bij vrouwen is dit maximaal 0,46 per liter.
Lage of hoge waarden
Zowel bij een hoge als een lage hematocriet waarde heb je kans op enkele gezondheidsrisico’s. Wanneer je een zeer lage waarde in je bloed hebt, kun je lijden aan bloedarmoede. Deze bloedarmoede kan verschillende oorzaken hebben, waaronder leukemie.
Ook een zeer hoge hematocriet waarde kan enkele gevolgen met zich mee brengen. Vaak wordt het bloed onder een hoge waarde dikker. Hierdoor loop je meer kans op hart- en vaatziekten.
Waarde verhogen
Veel sporters hebben baat bij een hogere hematocriet waarde, omdat zich dan meer ijzer in het bloed bevindt. Om de hematocriet waarde te verhogen kun je een epo injectie toedienen. Vooral bij het wielrennen was dit een erg veel voorkomende manier om de waarde positief te beïnvloeden. De meeste sporters die dan ook een hogere waarde testen mochten niet starten aan de wedstrijd. Echter kan je ook van nature een hogere hematocriet waarde in je bloed hebben. Wanneer dit onderzocht werd mochten deze wielrenners wel starten.
Zuurstofdruk
Wanneer je je op grote hoogte bevindt wordt de zuurstofdruk lager. Hierdoor komt er minder zuurstof in je bloed. Dit zorgt voor de grotere aanmaak van rode bloedcellen in je beenmerg. Als gevolg stijgt ook de hematocriet waarde. Je kunt dan ook een hoogtetraining ondergaan om de waarde wat te verhogen. Doordat de hematocriet waarde in je bloed hoger is beschik je over meer ijzer in je bloed. IJzer geeft vooral veel energie, zodat je harder kunt trainer.
Doping
In wedstrijden wordt een verhoogde hematocriet waarde dan ook al snel als doping gezien en is daarom ook verboden. Amateursporters die niet aan wedstrijden meedoen hebben geen last van dit verbod. Zij kunnen hun prestaties dan ook verhogen door een hogere hematocriet waarde te realiseren. Echter zijn hier wel risico’s aan verbonden en is het van belang om goed te weten waar je aan begint. Wanneer de hematocriet waarde boven de 45% per liter komt word je bloed veel dikker. Hierdoor loop je meer kans op onder andere trombose, doordat het bloed niet meer naar de kleinere haarvaatjes kan. Ook kan het voor komen dat je hart veel trager werkt wanneer je je niet inspant. Je hart slaat dan veel te traag dan het zou moeten.
Beinvloeden van hematocriet waarde
Je kunt de waarde van hematocriet in je bloed enigszins beïnvloeden, echter is dit maar minimaal. Het helpt wel om veel ijzerrijke voeding te eten. Hoe meer ijzer er in je bloed zit hoe hoger de hematocriet waarde zal zijn. Producten die veel ijzer bevatten zijn onder andere groenten, kip, noten, bruine boterhammen, fruit en muesli. Ook appelstroop bevat veel milligram ijzer per portie. Echter bevat appelstroop ook redelijk veel suiker, een gezondere optie is dan ook gezonde appelstroop met fruitsuikers. De meeste ijzerconcentratie vind je in rood vlees, hieronder vallen rundvlees, lamsvlees en kalfsvlees. IJzer is dan ook goed voor je weerstand en je krijgt er veel energie van. Ook dit komt de sporter ten goede.